Creativiteit gezien als proces

Daar zit je dan met dat vel papier voor je neus. Het lege wit staart je aan. ‘ Toe dan je bent toch zo creatief!?’ Maar het wil niet vlotten, er komt niets.

Goede ideeën of creatief werk komt niet vanzelf. Dat lijkt soms zo, maar… soms heeft het tijd nodig, …. soms moet iets groeien,….. of moet je er even op broeden.

Maar meestal moet je toch gericht aan de slag. Hier lees je hoe je bewust fases kunt doorlopen om tot een nieuw idee of tot een volledig werk te komen met bedoelde betekenisgeving.

Creatief in proces

Het creatieve proces start met een vraag, idee, onderwerp of opdracht. Een vonk van inspiratie zet het proces ingang. Vervolgens zijn er vier fases te onderscheiden: oriënteren, onderzoeken, uitvoeren en evalueren. Reflectie en bewustwording, zijn een wezenlijk onderdelen van dit proces. En natuurlijk lopen de fases in elkaar over, het kan zelfs nodig zijn weer even een stapje terug te doen.

Oriënteren

Tijdens de eerste fase wordt de waarneming aangesproken. kijken, luisteren, ruiken, proeven. Geprikkeld worden om een thema te verkennen. Van alle kanten te bekijken, beluisteren, beleven. Verbeeldingskracht, her-inneringen, associëren en inleven, voelen en ideeën op doen.

In deze fase bedenken we zoveel mogelijk manieren en mogelijkheden: om ons doel te bereiken, het probleem op te lossen, om het beeld uit te drukken. Divergeren . Een fase van onderzoek en experiment en voortbouwen van het ene in het andere. Ideeën vormen zich door het te laten stromen. We laten ons leiden door ingevingen. Geïnspireerd en bevlogen. Er is heel veel en voor nu mag het er allemaal zijn, nog zonder oordeel, in een soms wat chaotisch lijkende versnelling.

Uitvoeren

In deze fase komt het belangrijkste bij elkaar. Convergeren , naar elkaar toe bewegen. Verschillende ideeën experimenten komen samen in een oplossing, product, of in een detail. We richten ons meer op dit ene, er komt focus. We vullen aan met kennis en vaardigheden en werken het verder uit.

In de laatste fase is de fase van betekenis geven en bezinnen. We kijken terug op proces dat we hebben doorlopen. Welke face doorliepen we sneller, welke vroeg meer aandacht. Hebben we aandacht gehad voor alle fasen. En we kijken naar het eindproduct.

Reflecteren

Reflectie is onderdeel van iedere fase van het proces en geeft de stimulans om na te denken over gemaakte keuzes.
Tot slot reflecteren we op het eind resultaat. De zeggingskracht van het werk of de gebruikte materialen en technieken.

Model ( afbeelding) creatief proces

Er zijn verschillende modellen voor het creatief proces, Deze afbeelding is ontwikkeld door KunstCentraal.